Λόγο της πρόθεσης της Facebook για αλλαγή της πολιτικής απορρήτου στο WhatsApp, την τελευταία βδομάδα παρατηρήθηκε μαζική φυγή εκατομμυρίων χρηστών σε ανταγωνιστικές υπηρεσίες όπως το Signal και το Telegram. Ποιες όμως είναι οι διαφορές τους, που προσέλκυσαν τόσο κόσμο;

Θα παρατηρήσατε, όσοι έχετε ήδη Signal, ότι την τελευταία εβδομάδα στις επαφές σας να εμφανίστηκαν φίλοι και γνωστοί που μέχρι πρότινος αγνοούσαν την ύπαρξή του. Το ίδιο θα είδατε και όσοι έχετε το Telegram. Αυτό έγινε λόγω του «πανικού» που δημιούργησαν οι προθέσεις της εταιρείας Facebook να αλλάξει τα δικαιώματα που έχει στην πρόσβαση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών.

Επειδή όμως η φυγή ήταν τόσο μεγάλη, η Facebook αποφάσισε να καθυστερεί την αλλαγή της πολιτικής απορρήτου στην υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων WhatsApp για να σταματήσει την μετανάστευση των χρηστών στις ανταγωνιστικές υπηρεσίες όπως το Signal και το Telegram.

WhatsApp και Facebook

Το WhatsApp Messenger είναι μία κλειστού κώδικα εφαρμογή άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων κειμένου, με υποστήριξη για αποστολή μηνυμάτων με εικόνες, βίντεο, ήχους και μηνύματα πολυμέσων. Η WhatsApp Inc ιδρύθηκε το 2009 από τους δύο βετεράνους της Yahoo!, Brian Acton και Jan Koum και η βάση της εταιρείας βρίσκεται στη Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνια.

Το 2014 αγοράστηκε από την εταιρεία του Mark Zuckerberg με την «υπόσχεση», ότι τα δεδομένα των χρηστών τους θα διατηρηθούν ιδιωτικά και δεν θα κοινοποιηθούν στη νέα μητρική εταιρεία Facebook. Το 2016 το Whatsapp παραβίασε αυτήν την υπόσχεση και άρχισαν να μοιράζονται δεδομένα με το Facebook (είτε έχετε λογαριασμό είτε όχι), αν και επέτρεψαν στους χρήστες να εξαιρεθούν από τον διαμοιρασμό μέσω των ρυθμίσεων της εφαρμογής.

Στις 5 Απριλίου 2016, το WhatsApp και η Open Whisper Systems (Signal) ανακοίνωσαν ότι είχαν ολοκληρώσει την προσθήκη κρυπτογράφησης end-to-end μέσω του πρωτοκόλλου Signal σε «κάθε μορφή επικοινωνίας» στο WhatsApp και ότι οι χρήστες θα μπορούσαν πλέον να επαληθεύουν τα κλειδιά κρυπτογράφησης του άλλου.

Φυσικά η Facebook υποστηρίζει ότι δεν «διαβάζει» τα μηνύματα στο WhatsApp (μόνο τα μετα-δεδομένα), και ότι η αλλαγή στην πολιτική απορρήτου είναι μικρής σημασίας. Δυστυχώς όμως για την εταιρεία Facebook, οι τελευταίες παραβιάσεις του απορρήτου των δεδομένων έχουν βλάψει τη φήμη της εταιρείας με αποτέλεσμα οι χρήστες να είναι δύσπιστοι απέναντι σε κάθε κίνηση της.

Χάρη όμως στους αυστηρότερους νόμους περί απορρήτου και προσωπικών δεδομένων οι αλλαγές στην πολιτική της δεν θα επηρεάσει τους χρήστες στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει αργότερα φέτος, όταν η Whatsapp μεταφέρει τα νομική δικαιοδοσία από το Ηνωμένο Βασίλειο σε αυτή στις ΗΠΑ, τώρα που δεν είναι πλέον μέρος της ΕΕ.

Όλο αυτό ωθεί τους περισσότερους να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις για την επικοινωνία τους.

Τι κοινό έχουν το Signal και το Telegram

Το Signal και το Telegram φημίζονται για την προστασία της ιδιωτικότητας και ασφάλειας. Το Signal και το Telegram προσφέρουν εφαρμογές για Android, iOS, Windows, Linux, macOS. Οι δύο εφαρμογές είναι δωρεάν και ο αριθμός τηλεφώνου είναι το μόνο που χρειάζεστε για να εγγραφείτε και στα δύο. Μόλις εγγραφείτε θα σας εμφανίσει ποιοι από τις επαφές σας έχουν την εφαρμογή για να ξεκινήσετε την συνομιλία.

Τόσο το Signal όσο και το Telegram είναι εφαρμογές συνομιλίας με όλες τις τυπικές δυνατότητες, από μεταφορά αρχείων, φωτογραφιών και βίντεο έως φωνητικών και βιντεοκλήσεων. Παρέχουν την δυνατότητα δημιουργίας ομάδων και ομαδικών βιντεοκλήσεων (μόνο Signal, σύντομα και το Telegram).

Όπως το Signal και στο Telegram μπορείτε να στείλετε μηνύματα που αυτοκαταστρέφονται μετά από ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα.

Ποιες οι διαφορές που έχουν το Signal και το Telegram

Το Signal χρησιμοποιεί το ανοιχτού κώδικα σύστημα Open Whisper System (που αναφερθήκαμε πιο πάνω) για αυτόματη κρυπτογράφηση όλων των συνομιλιών. Το Telegram χρησιμοποιεί ένα ιδιόκτητο κλειστού κώδικα σύστημα κρυπτογράφησης που ονομάζεται MTProto και δεν είναι ενεργό εξορισμού (θα πρέπει να επιλέξετε κρυπτογραφημένη/κρυφή συνομιλία).

Στο Signal τα κλειδιά κρυπτογράφησης δημιουργούνται και αποθηκεύονται στα τηλέφωνα και τους υπολογιστές των χρηστών, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο να πλαστογραφηθούν αφού θα ειδοποιηθείτε άμεσα εάν αλλάξει κάποιο από τα κλειδιά κρυπτογράφησης των επαφών σας (π.χ. αν κάποιε επαφή έχει αλλάξει συσκευή). Αντίθετα στο Telegram το προεπιλεγμένο σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων δεν είναι κρυπτογραφημένο από άκρο σε άκρο και οι συνομιλίες σας να είναι προσβάσιμες από το Telegram (με εξαίρεση την κρυφή συνομιλία).

Το Signal δεν αποθηκεύει και δεν συσχετίζει με εσάς τα μεταδεδομένα σας, δεν αποθηκεύει τα αρχεία καταγραφής, πληροφορίες για τους χρήστες της όπως αρχείο με τις επαφές, τις συνομιλίες, τις τοποθεσίες, το όνομα του προφίλ σας, το avatar, τις ομαδικές συνομιλίες ή ακόμα και τα ονόματα των ομάδων σας. Αντίθετα, το Telegram αντιγράφει τις επαφές σας στους διακομιστές του και δεν κρυπτογραφεί πλήρως όλα τα μεταδεδομένα.

Οι εφαρμογές που παρέχουν και τα δύο είναι ανοιχτού κώδικα, με μόνη διαφορά αυτή του Telegram, όπου ο κώδικας της εφαρμογής στους διακομιστές είναι κλειστού κώδικα.

Το Signal στο Android μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως default εφαρμογή SMS για να λαμβάνετε και να στέλνετε SMS αλλά και σε περίπτωση που η επαφή που επικοινωνείτε δεν έχει Signal. Αντίθετα το Telegram δεν παρέχει αυτή την δυνατότητα.

Το Telegram είναι πιο «social» εφαρμογή για chat, στα πρότυπα των IRC και Matrix που έχουμε και εμείς το Cerebrux και ενθαρρύνει την δημιουργία ομάδων, καναλιών επικοινωνίας και κοινοτήτων. Αντίθετα το Signal εξορισμού ακολουθεί την «παραδοσιακή» οδό της επικοινωνίας μόνο με τις επαφές που έχετε.

Στο Telegram μπορεί να επικοινωνήσει οποιοσδήποτε μαζί σας αρκεί να έχει το username σας ενώ αυτή η δυνατότητα είναι προαιρετική στο Signal και ονομάζεται Sealed messages. Αυτά τα μηνύματα από «μη επαφές» στα οποία δεν έχετε κοινοποιήσει τον αριθμό σας είναι μια επιλογή που κρύβει τη διεύθυνση IP σας και σας παρέχει την επιλογή των μηνυμάτων που καταστρέφονται πλήρως μετά από ένα καθορισμένο χρόνο.

Τέλος το Signal ανήκει σε έναν Μη κερδοσκοπικό οργανισμό και τα λειτουργικά της έξοδα καλύπτονται από δωρεές, χρηματοδοτήσεις και έργα που αναλαμβάνουν. Αντίθετα το Telegram ανήκει σε ιδιώτες, τους αδελφούς Nikolai και Pavel Durov. Προηγουμένως, τα αδέρφια είχαν ιδρύσει το ρωσικό κοινωνικό δίκτυο VK, το οποίο άφησαν το 2014 μετά την ανάληψη της από τους συμμάχους του προέδρου Πούτιν. Ο Durov πούλησε το εναπομένον μερίδιό του στη VK και έφυγε από τη Ρωσία μετά από αντίσταση στην κυβερνητική πίεση. Σύμφωνα με τον Durov, το Telegram δημιουργεί τη δική του πλατφόρμα διαφημίσεων. Ο Durov δήλωσε ότι οι διαφημίσεις θα εμφανίζονται σε κανάλια του telegram και σύντομα θα ενσωματωθούν στη εφαρμογή. Η εταιρεία σκοπεύει να δημιουργήσει κεφάλαια με αυτόν τον τρόπο και να συνεχίσει να υποστηρίζει τις υπηρεσίες της στο άμεσο μέλλον.

Επίλογος

Η πρόθεση της Facebook να αλλάξει την πολιτική απορρήτου του WhatsApp, οδήγησε τον Elon Mask να κάνει το περίφημο tweet «Use Signal» με αποτέλεσμα την κοσμοσυρροή στην εφαρμογή Signal. Την ίδια στιγμή, οι συνθήκες στις ΗΠΑ, αλλά και λόγο και των γενικών «ban» που έριξαν οι μεγάλες εταιρείες στον απερχόμενο πρόεδρο, προκάλεσαν φυγή στο Telegram. Είναι πιθανόν, αν το Keybase δεν είχε πωληθεί στην Zoom, ένα μεγάλο μέρος των χρηστών να προτιμούσε την εν λόγο εφαρμογή.

Δεν γνωρίζω αν αυτή η «φυγή» θα παραμείνει ως έχει αλλά προσωπικά ελπίζω, ο κόσμος να μπορεί να λέει «όχι στην αλίευση προσωπικών δεδομένων» και να υποστηρίζει τις εφαρμογές που σέβονται αυτά τα δεδομένα.

ΠΗΓΗ