Του Δημήτρη Μαλλά

dmallas@pegasus.gr

Αυτός είναι, άλλωστε, και ένας από τους λόγους που η κυβέρνηση προωθεί την υλοποίηση του σχεδίου για τη δημιουργία 4.000 hotspots σε ολόκληρη τη χώρα, προκειμένου να προσφέρειτη δυνατότητα στους Ελληνες πολίτες να έχουν δωρεάν πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερα σημεία.

Πάντως, ήδη υπάρχουν στην Ελλάδα χιλιάδες WiFi hotspots σε καταστήματα, ξενοδοχεία, χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας, εμπορικά κέντρα ακόμη και σε πλατείες, σταθμούς μετρό ακόμη και λεωφορεία του ΚΤΕΛ όπου οι πολίτες μπορούν σχετικά εύκολα να αποκτήσουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο χωρίς κανένα κόστος. Πρόσβαση παντού μέσω WiFi hotspots, που υπάρχουν στην πλειονότητα των χώρων εστίασης και ψυχαγωγίας, αλλά και σε ξενοδοχεία, σταθμούς του μετρό, αστικά λεωφορεία και διάφορα σημεία σε όλη τη χώρα, έχουν οι Έλληνες χρήστες του Διαδικτύου

Σύμφωνα με τα πρόσφατα ανακοινωθέντα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), στις αρχές του 2014 το 63,2% των Ελλήνων ηλικίας μεταξύ 16-74 ετών ήταν χρήστης του Διαδικτύου. Η ίδια έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ αναφέρει ότι ένα αυξανόμενο ποσοστό των Ελλήνων χρηστών του Διαδικτύου που έχει φθάσει πλέον στο 58,2% (επί του πληθυσμού που χρησιμοποιεί το Internet) «σερφάρει» και όταν βρίσκεται εκτός του σπιτιού του ή του χώρου εργασίας.

Η πρόσβαση εν κινήσει γίνεται με δύο -κυρίως- τρόπους όσον αφορά το δίκτυο πρόσβασης. Ο ένας είναι τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, τα οποία αξιοποιούν -πάντα σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ- το 31,1% των Ελλήνων χρηστών. Όμως, η πλειοψηφία (50,7%) προτιμά να χρησιμοποιεί κάποιο ασύρματο τοπικό δίκτυο, το γνωστό και ως WiFi, καθώς το κόστος πρόσβασης είναι μηδενικό στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων που αυτό παρέχεται.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο είναι ακόμη το γεγονός ότι το 2013 το ποσοστό των Ελλήνων χρηστών που «σέρφαρε» στο Διαδίκτυο εκτός σπιτιού ή χώρου εργασίας και το έκανε μέσω κάποιου WiFi ήταν μόλις 33,1%.

Η αύξηση οφείλεται τόσο στο γεγονός ότι έχουν αυξηθεί ο αριθμός των Ελλήνων με «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα (smartphones) ή tablets που τα χρησιμοποιούν για την πρόσβαση όσο και επειδή πρακτικά είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς χώρο εστίασης ή ψυχαγωγίας -όπου συνήθως κάθονται και «σερφάρουν» οι χρήστες- που να μην προσφέρει δωρεάν πρόσβαση στο Διαδίκτυο.

Ευκολία στη χρήση
Το μεγάλο ατού του WiFi είναι ότι πρακτικά υπάρχει πλέον σε όλες τις φορητές συσκευές. Η κίνηση της Intel πριν από 10 χρόνια να «υποχρεώσει» πρακτικά τους κατασκευαστές φορητών υπολογιστών να ενσωματώσουν WiFi δυνατότητες στα μηχανήματα τους, είχε ως αποτέλεσμα την ταχύτατη αύξηση της δημοτικότητας της ασύρματης δικτύωσης.

Το γεγονός ότι δεν χρειάζεται καλώδιο για τη σύνδεση στο Διαδίκτυο είχε ως αποτέλεσμα η συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών με πρόσβαση στο Internet να χρησιμοποιεί το WiFi. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Strategy Analytics, υπάρχουν αυτή τη στιγμή 450 εκατ. νοικοκυριά παγκοσμίως (ή το 25% επί του συνολικού αριθμού νοικοκυριών παγκοσμίως) με WiFi δίκτυο!

Επιπλέον, σε όλες τις συσκευές η διαδικασία σύνδεσης είναι σχετικά απλή: ο χρήστης μπορεί με ένα κλικ να δει αν υπάρχουν ασύρματα δίκτυα που να «βλέπει» η συσκευή του και απλά επιλέγει αυτό που επιθυμεί και η σύνδεση γίνεται μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα.

Για λόγους ασφαλείας, βέβαια, η πλειονότητα των WiFi απαιτεί την εισαγωγή ενός κωδικού. Στις περιπτώσεις WiFi hotspots που είναι σε δημόσια σημεία και κυρίως στα καφέ ή τα εστιατόρια, το μόνο που έχει να κάνει κάποιος είναι να ζητήσει τον κωδικό από τον σερβιτόρο, ο οποίος του τον δίνει αμέσως αν πρόκειται για πελάτη που έχει καθίσει.

Μία άλλη πιθανότητα είναι το WiFi δίκτυο να είναι ανοικτό μεν αλλά για να ολοκληρωθεί η σύνδεση να απαιτείται να ανοίξει το πρόγραμμα πλοήγησης (browser) και να πατήσει κάποια επιλογή που υπάρχει εκεί. Συνήθως, σε αυτές τις περιπτώσεις, μετά από ένα χρονικό διάστημα (15, 30 ή 60 λεπτών) να χρειάζεται να ξανακάνει την ίδια διαδικασία. Ο λόγος που γίνεται αυτό είναι για να αποφευχθεί η μόνιμη σύνδεση κάποιας συσκευής -εσκεμμένα ή όχι- που θα απέτρεπε άλλους χρήστες να συνδεθούν. Σημειώνεται ότι τα WiFi routers έχουν όριο όσον αφορά το πόσες συσκευές μπορούν να συνδεθούν ταυτόχρονα. Ο αριθμός μπορεί να φθάνει τους 40-50 αν πρόκειται για ένα υψηλής ποιότητας router.

Αυτού του είδους η προσέγγιση ακολουθείται για παράδειγμα στο WiFi hotspot που λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια στην πλατεία Συντάγματος ή σε εκείνα στους σταθμούς του μετρό που έχουν τέτοια δυνατότητα. Και θα είναι η λύση που θα ακολουθηθεί και στα WiFi hotspots που θα λειτουργήσουν στο πλαίσιο της κυβερνητικής πρωτοβουλίας σε 4000 σημεία.

Επίσης, να σημειωθεί ότι τους τελευταίους μήνες έχει εμφανιστεί στην Ελλάδα μία άλλη λύση, όπου το WiFi είναι μεν ανοικτό αλλά για να αποκτήσει πρόσβαση ο χρήστης θα πρέπει να συνδεθεί μέσω του Facebook λογαριασμού του. Με αυτό τον τρόπο, ο διαχειριστής του WiFi hotspot μπορεί να έχει εικόνα των πελατών ή των επισκεπτών που έχει και έχουν ζητήσει να αποκτήσουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο δωρεάν.

Hotspots στην Ελλάδα
Το πρώτο δημόσιο WiFi hotspot που λειτούργησε στην Ελλάδα ήταν αυτό στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» το 2004. Για να το χρησιμοποιήσει κάποιος εκείνη την περίοδο χρειαζόταν να πληρώσει ένα σχετικά μικρό ποσό. Κάτι που πλέον έχει αλλάξει.

Τα ξενοδοχεία και οι χώροι εστίασης ήταν τα σημεία εκείνα που άρχισαν σταδιακά να εγκαθιστούν WiFi hotspots στη χώρα μας ακολουθώντας τη διεθνή τάση που υπήρχε τότε. Η αύξηση του αριθμού των hotspots ήταν αρχικά πολύ μικρή, αλλά από το 2010 η κατάσταση άλλαξε άρδην, καθώς πολλά ξενοδοχεία και καφέ έβλεπαν ότι ήταν κάτι που ζητούσαν οι πελάτες τους. Δεν ήταν λίγοι άλλωστε εκείνοι που επέλεγαν ξενοδοχείο ή καφέ ανάλογα με το αν είχε WiFi ή όχι!

Τα πρώτα χρόνια, η πρόσβαση στο Διαδίκτυο μέσω ενός δημόσιο WiFi hotspot είχε κάποιο κόστος που μπορούσε να φθάνει ακόμη και τα 10 ευρώ την ώρα, αλλά σταδιακά το κόστος άρχισε να πέφτει και πλέον είναι ελάχιστα τα σημεία εκείνα -κυρίως ξενοδοχεία που προσφέρουν καλύτερης ποιότητας σύνδεση- όπου χρειάζεται να πληρώσει ο χρήστης για να αποκτήσει πρόσβαση. Ουσιαστικά, τα ξενοδοχεία και οι χώροι εστίασης που δεν έχουν WiFi αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα ακόμη και στην Ελλάδα! Βασικός λόγος γι’ αυτός είναι και η πτώση του κόστους που υπάρχει για να αποκτήσει κάποιος χώρος ευρυζωνική σύνδεση.

Ένα σημείο που χρήζει προσοχής πάντως είναι ότι οι ταχύτητες σύνδεσης που προσφέρεται μέσω ενός WiFi hotspot είναι πολύ χαμηλότερες από εκείνες που έχουμε στο σπίτι ή στο γραφείο μας. Πρακτικά, οι ταχύτητες είναι συνήθως της τάξεως των 1-2 Mbps και φθάνουν στα 3-4 Mbps ανάλογα με το πόσες συσκευές είναι ταυτόχρονα συνδεδεμένες. Ταχύτητες ικανοποιητικές για «σερφάρισμα» σε ιστοσελίδες ή στο Facebook αλλά όχι για να δεις video από το YouTube σε υψηλής ευκρίνειας ποιότητα (full HD).

Τι είναι το WiFi
Πώς λειτουργεί η ασύρματη δικτύωση

Η λέξη WiFi προέρχεται από το Wireless Fidelity (σ.σ. ασύρματη πιστότητα είναι η μετάφραση στα ελληνικά που μάλλον δεν είναι και η καλύτερη δυνατή). Ουσιαστικά, το WiFi -το οποίο όταν έκανε την πρώτη εμφάνισή του στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ήταν γνωστό ως WLAN- είναι ένα ασύρματο τοπικό δίκτυο. Δηλαδή, η σύνδεση της συσκευής που χρησιμοποιείται για την πρόσβαση στο Διαδίκτυο (υπολογιστής, smartphone, tablet ή τηλεόραση) με το router, στο οποίο καταλήγει η γραμμή του τηλεπικοινωνιακού παρόχου, γίνεται ασύρματα. Η εμβέλεια ενός WiFi μπορεί θεωρητικά να φθάσει μέχρι και τα 300 μέτρα αλλά αυτό συμβαίνει μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο μεταξύ του ασύρματου router και της συσκευής πρόσβασης. Πρακτικά, η εμβέλεια ενός WiFi δικτύου καλύπτει μία μετρίου εμβαδού κατοικία, ενώ επηρεάζεται ακόμη και από το πάχος των τοιχωμάτων του κτιρίου όπου βρίσκεται. Το WiFi hotspot, για το οποίο έχει γίνει πολύς λόγος με αφορμή την πρωτοβουλία της κυβέρνησης, είναι ουσιαστικά ένας χώρος όπου υπάρχει η δυνατότητα ασύρματης πρόσβασης αλλά δεν είναι απαραίτητο ότι υπάρχει μόνο ένας ασύρματο router αλλά πολλαπλά, μεγαλώνοντας την ακτίνα του hotspot.

4.000 σημεία σε 310 δήμους
Το ελληνικό δίκτυο από hotspots

Τον Νοέμβριο του 2013, η δήλωση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά σε τηλεοπτική συνέντευξή του για παροχή δωρεάν ασύρματης πρόσβασης στο Διαδίκτυο σε ολόκληρη την Ελλάδα είχε προκαλέσει ιδιαίτερη αίσθηση. Ο πρωθυπουργός αναφερόταν τότε σε ένα σχέδιο για την επέκταση της λειτουργίας -με παράλληλη βελτίωση της παρεχόμενης εμπειρίας- ενός σχετικά ευρύ δικτύου δημόσιων σημείων ασύρματης πρόσβασης στο Διαδίκτυο (WiFi hotspots) αλλά και τη δημιουργία πολλών ακόμη αντίστοιχων σημείων σε δημόσια κτίρια.

Ο αρχικός στόχος ήταν τα hotspots αυτά να έχουν λειτουργήσει μέχρι το τέλος του 2014 αλλά το πλάνο που περιλαμβάνει τη δημιουργία 4.000 WiFi hotspots σε κλειστούς και ανοικτούς χώρους προχωρεί μεν αλλά με μία μικρή καθυστερήση, καθώς, βάσει των τελευταίων ανακοινώσεων της αρμόδιας Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, τα πρώτα hotspots στο πλαίσιο της σχετικής δράσης θα ξεκινήσουν να λειτουργούν στις αρχές του 2015. Βάσει του υπάρχοντος χρονοδιαγράμματος, εντός του πρώτου μισού του 2015 θα έχουν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση και η λειτουργία και των 4.000 hotspots (που αφορούν 14.000 σημεία πρόσβασης) σε 310 δήμους της χώρας που συμμετέχουν στη δράση, προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ. Στα πιο πολυσύχναστα σημεία θα υπάρχουν περισσότερα από ένα σημεία πρόσβασης προκειμένου να καλυφθεί η αυξημένη ζήτηση.

Σημειωτέον πως το συγκεκριμένο έργο, το οποίο αποκαλείται Ελληνικό Εθνικό Δίκτυο WiFi hotspots, έχει ήδη ξεκινήσει να υλοποιείται. Υπενθυμίζεται ότι ήδη λειτουργούν WiFi hotspots σε 7 σταθμούς του Μετρό και του ΗΣΑΠ, ενώ υπάρχει σε εξέλιξη και ένα πιλοτικό έργο σε 15 οχήματα του ΟΑΣΑ. Παράλληλα, υπάρχει σε εξέλιξη διαγωνισμός που αφορά την υλοποίηση WiFi hotspots σε 31 νοσοκομεία σε περιφέρειες σύγκλισης. Επιπλέον, υλοποιείται αυτή τη στιγμή ένα άλλο έργο για τη δημιουργία 610 hotspots σε ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς.

Σημειωτέον πως τα συγκεκριμένα WiFi hotspots που χρηματοδοτούνται από τη συγκεκριμένη δράση, ο κάθε χρήστης θα μπορεί να συνδέεται όσο θέλει. Απλώς, θα υπάρχει ένα όριο 30 λεπτών για συνεχόμενη σύνδεση και ο χρήστης θα πρέπει να εισάγει εκ νέου κωδικού για να επανασυνδεθεί. Φυσικά, δεν θα υπάρχει κανένα κόστος. Η ταχύτητα σύνδεσης θα είναι στο 1,5 Mbps.

Η πρώτη προσπάθεια
Αυτό που αξίζει να επισημανθεί είναι πως δεν πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία ενός δημοσίου δικτύου WiFi hotspots με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα. Το 2008, στο πλαίσιο του έργου «Ανάπτυξη Δημοσίων Σημείων Ασύρματης Ευρυζωνικής Πρόσβασης» πολλοί δήμοι και φορείς είχαν πάρει τη σχετική χρηματοδότηση. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ένα από 195 σημεία ασύρματης πρόσβασης σε όλη την Ελλάδα, αλλά πολλά από αυτά τα σημεία δεν λειτουργούν ουσιαστικά.

Επίσης, αρκετοί δήμοι αξιοποίησαν τα κονδύλια του συγκεκριμένου έργου προκειμένου να αποκτήσουν δημόσια WiFi hotspots, ενώ άλλοι δήμοι προχώρησαν σε αυτόνομες κινήσεις. Όμως, το αποτέλεσμα δεν ήταν παντού θετικό, καθώς αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετά hotspots (σ.σ. υπολογίζονται σε περίπου 600) που δημιουργήθηκαν από δήμους, αλλά έχουν εγκαταλειφθεί. Η νέα δράση ίσως να οδηγήσει στην επαναλειτουργία τους, ενώ σίγουρα πολλά από αυτά θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για τη δημιουργία hotspots του εθνικού δικτύου.

Πηγη